Hoe terug te keren als jij degene was die vertrok

Ik heb een talent voor het verlaten van groepen. De eerste groep waaruit ik vertrok was de gemeenschap in mijn geboorteplaats. Het valt me op dat als ik daar terug ben, om familie te bezoeken, ik focus op de redenen waarom ik vertrok. Ik ben dan blij dat ik er weg ben. En tegelijkertijd maakt het feit dat ik vertrok, me schuldig richting mijn familie. Ik zou graag meer connectie willen voelen. Nu ik in Nederland terug ben voor vakantie, voelt het als een goed moment om te experimenteren met een andere benadering.

Ik groeide op in Rijssen, in Twente. De cultuur is heel vriendelijk en down to earth. Blijf bij het oude vertrouwde en vooral: steek je kop niet boven het maaiveld uit. Ik heb een grote familie en de familieband is heel sterk. En heel belangrijk voor iedereen: familie is alles. Mijn familie zoekt elkaar op voor werkelijk iedere gelegenheid. Elk huwelijksjubileum, verjaardag, behaalde diploma, nieuw huis, rijbewijs, zwemdiploma, verwisselde tand, nieuwe auto, goed cijfer op het rapport van ieder neefje, nichtje, oom en tante wordt gevierd met een grote familiebijeenkomst (Oké, ik overdrijf een beetje. Je snapt m’n punt).

Toen ik naar de middelbare school ging begon het te kriebelen. Ik wilde graag weg. Ontdekken wat er nog meer buiten Twente is. Ik vertrok om te gaan studeren en identificeerde me niet meer zo met mijn roots. Ik koos ervoor om het accent te veranderen, de manier waarop ik me kleedde, de manier waarop ik woonde, mijn opvattingen over religie. En ik begon de benadering van mijn familie in Rijssen in twijfel te trekken. Het voelde voor mij alsof hun connectie vooral bestond uit simpelweg bij elkaar zijn. Voor mij, ontdekte ik, was het vooral belangrijk dat ik een bepaalde diepgang in een relatie voel.

Maar in de kwantiteit kon ik niet meer leveren. Ik leefde op afstand in Utrecht en kon niet al die familiebezoeken bijwonen. En eerlijk gezegd wilde ik dat ook niet. Een paar per jaar, oké. En als ik er ben, vind ik het lastig om echt een connectie te voelen. Ik voel een defensieve reactie opkomen als ik een opmerking krijg als ‘Ah je bent er een keer weer, dat is lang geleden.’ Dan voel ik me geïrriteerd. ‘Ja, jij hebt ook een telefoon, je kunt mij ook bellen,’ denk ik dan. En aan de andere kant voel ik me schuldig. Ik ben degene die vertrok. Ben ik dus de verantwoordelijke hiervoor?

Het vertrekken uit de gemeenschap in Rijssen was de start van een patroon. Later sloot ik me aan bij verschillende groepen. Een jeugdvereniging van de kerk, een studentenvereniging, de faculteitsraad, een politieke partij, mijn eerste werkgever. Als ik terugkijk, bleef ik nergens echt lang. En voelde ik me nooit totaal onderdeel van de groep. Ik mengde me tussen de mensen, observeerde, vormde mijn eigen mening, concludeerde na een tijdje dat het niet meer bij mij paste, en vertrok.

Het hielp bij mijn ontwikkeling: niet langer blijven hangen als het geen match meer is. Het ontdekken van nieuwe mogelijkheden. Het verbreedde mijn wereldbeeld enorm. Maar het heeft ook een andere kant. Soms denk ik: ‘Waarom voel ik me niet op mijn gemak in grotere groepen? Ben ik zo disconnected? Zou het niet gewoon chill zijn om ergens lang onderdeel van te kunnen zijn?’ Maar ik heb leuke individuele vriendschappen aan de groepen overgehouden, en mis die groepen niet.

Met mijn familie en mijn roots is het natuurlijk wat gecompliceerder. Zij zijn mijn oorsprong. Het bepaald wie ik ben als persoon. Ik zou het fijn vinden om daar meer connectie mee te voelen. En een andere opmerking te horen dan ‘Ah fijn dat je een keer weer terug bent.’ Ik zou graag willen horen: ‘Welkom terug! Goed om je te zien. We hebben je gemist. We weten dat jij je eigen pad hebt op een andere plek. Maar fijn dat je er weer bent.’

Ik begon in te zien dat dat niet iets is wat ik kan afdwingen. En dat het niet helpt daar frustratie over te voelen. Ik heb dat te verwelkomen in mijzelf. Om het deel in mezelf te verwelkomen dat er graag bij wil horen. Onderdeel van de groep te zijn. Het simpel te houden. Er gewoon zijn. Niet altijd bezig met verdieping en groei. Even stilstaan in plaats van voorwaarts te willen gaan. Blij zijn met hoe het is. Gewoon samen zijn om het samen zijn. En gewoon eens wat langer blijven hangen.

Morgen ben ik terug in Rijssen. Ik ga mijn familie zien en terug naar mijn roots. Ik wil iets anders proberen. Ik ga focussen op de overeenkomsten tussen mij en mijn familie. Waar we elkaar kunnen ontmoeten en connecten. Wat ze me kunnen leren. En welke waarden we gemeenschappelijk hebben. Mezelf welkom heten.

Dit was de plek van mijn geboorte van mijn eigen pad. Ik ga de trein uitstappen, op hetzelfde perron waar ik ooit vertrok. Ik zal zeggen: ‘Welkom terug! Goed om je te zien. Ik weet dat je je eigen pad hebt. Maar ik ben blij je weer te zien.’